Gần 3.000 hộ dân tỉnh Quảng Ninh đang sống trong nỗi lo âu khi hàng chục năm qua, họ phải chịu đựng cảnh “dự án treo” của tuyến đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân. Tuyến đường dài 131 km này đã được phê duyệt từ năm 2004 nhưng đã dừng thi công từ năm 2011 do cắt giảm đầu tư công, để lại nhiều hệ lụy cho đời sống người dân.
Hệ Lụy Từ Dự Án Treo
Dự án đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân không chỉ là một phương tiện giao thông mà còn là hi vọng cho sự phát triển kinh tế của khu vực. Tuy nhiên, sau gần 15 năm nằm im, hàng loạt hộ gia đình ở Quảng Ninh đang cảm nhận rõ ràng tác động tiêu cực từ dự án này. Nhiều gia đình không thể sửa chữa hay xây dựng nhà cửa vì đất đai của họ “dính quy hoạch”. Việc mua bán, sang nhượng đất cũng trở nên tê liệt.
Tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành bồi thường và giải phóng mặt bằng cho các hộ dân bị ảnh hưởng. Cụ thể, thành phố Hạ Long có 721 hộ dân bị ảnh hưởng đã phê duyệt phương án bồi thường cho 615 hộ, với 157 hộ đã nhận tiền bồi thường gần 33 tỷ đồng. Tương tự, thành phố Uông Bí có 1.075 hộ, trong đó đã phê duyệt cho 256 hộ với tổng kinh phí khoảng 67 tỷ đồng. Thị xã Đông Triều có 1.186 hộ thì 950 hộ đã nhận bồi thường với số tiền 22,5 tỷ đồng.
Tia Hy Vọng Mới Từ Bộ Xây Dựng
Gần đây, Bộ Xây dựng đã đưa ra chỉ đạo nghiên cứu báo cáo tiền khả thi nhằm tái khởi động lại dự án. Đáng chú ý, phương án mới sẽ ưu tiên vận tải hành khách thay vì hàng hóa như trước. Bộ này dự báo đến năm 2050, nhu cầu di chuyển dự kiến đạt 7-8 triệu lượt khách mỗi năm, trong khi lượng hàng hóa chỉ vào khoảng 2,7-3,3 triệu tấn/năm.
Hơn nữa, thiết kế dự án cũng được điều chỉnh: từ đường lồng 1.435 mm và 1.000 mm sang đường đơn 1.435 mm để tiết kiệm chi phí đầu tư và bảo trì. Tốc độ tối đa cho tàu khách được dự kiến là 120 km/h. Bên cạnh đó, dự án sẽ xây mới 4 ga và cải tạo 8 ga cũ cùng hàng chục cây cầu.
Tổng mức đầu tư cho dự án mới dự kiến lên tới gần 10.000 tỷ đồng, với nguồn vốn xin bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030.
Kết Nối Giao Thông Chiến Lược
Bộ Xây dựng cũng yêu cầu xem xét thêm các kịch bản tốc độ 160 km/h và 300 km/h để tìm ra phương án tối ưu nhất. Ngoài ra, việc kết nối với tuyến cao tốc Hà Nội – Quảng Ninh mà Vingroup đề xuất, có tổng vốn đầu tư hơn 133.000 tỷ đồng và dự kiến hoàn thành vào năm 2030, cũng đang được cân nhắc.
Mặc dù những tín hiệu hồi sinh dự án mang lại hy vọng mới cho người dân, nhưng họ vẫn dè dặt. Sau quá nhiều lần dự án được hứa hẹn rồi lại bị quên lãng, người dân mong rằng sự quyết tâm lần này sẽ đi kèm với hành động cụ thể và khả thi. Họ đã phải chịu đựng cảnh “dự án treo” suốt hơn 10 năm, và thời gian đã đủ dài để họ cảm thấy tổn thất.
Việc sớm đưa dự án trở lại quỹ đạo không chỉ giải phóng nguồn lực đất đai mà còn mở ra cơ hội cho sự phát triển kinh tế – xã hội của Quảng Ninh và toàn vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Tóm lại, sự hồi sinh của tuyến đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân đang dần trở thành hiện thực, mang theo hy vọng cho hàng ngàn hộ dân tại Quảng Ninh sau nhiều năm chờ đợi.
