Trong những năm qua, các xã miền núi Quảng Ninh đã có những bước chuyển mình ấn tượng, từ “vùng trắng” về hạ tầng đến những điểm sáng phát triển kinh tế, nhờ sự nỗ lực không ngừng của người dân và sự hỗ trợ từ chính quyền.
Từ Những Ngày Năm 1945
Sau Cách mạng tháng Tám 1945, phần lớn xã miền núi Quảng Ninh nằm trong tình trạng thiếu thốn hạ tầng nghiêm trọng. Đường đất gập ghềnh một bên là núi, một bên là vực sâu. Vào mùa mưa, đất đường lầy lội, trong khi mùa khô lại bụi mù; người dân phải đi bộ suốt cả ngày để xuống chợ. Ông Nịnh Văn Soái, 86 tuổi, ở xã Ba Chẽ, nhớ lại những ngày khó khăn khi chỉ có một trường học được xây bằng tranh tre nứa lá, học sinh phải ngồi đất và nghỉ học khi trời mưa. “Cái đói, cái rét quanh năm quấn lấy người”, ông chia sẻ với tâm trạng đầy xúc động.
Những Thay Đổi Tích Cực
Tuy nhiên, mọi chuyện đã bắt đầu chuyển biến tích cực từ khi Quảng Ninh được thành lập vào năm 1963. Chính phủ và tỉnh đã triển khai hàng loạt chương trình mở đường, dựng cầu, xây trường học cùng với hỗ trợ sản xuất, từng bước giúp miền núi thoát khỏi tình trạng biệt lập. Giờ đây, hầu hết thôn bản đã có đường ô tô tới trung tâm, điện lưới quốc gia phủ khắp, và sóng điện thoại cũng như internet đã đến tận từng hộ gia đình.
Ông Lý Xuân Hưng, người có uy tín của thôn Phủ Liễn, xã Lương Minh, hồi tưởng về những khó khăn trong quá khứ và không khỏi vui mừng khi chứng kiến sự đổi thay của thôn mình. “Giờ thì thôn mình khác lắm rồi, nhà nào cũng có điện, có nước sạch”, ông nói.
Chương Trình Phát Triển Kinh Tế
Các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới, cùng với nghị quyết chuyên đề của Tỉnh ủy về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đã tạo ra cú hích mạnh mẽ. Giai đoạn 2016 – 2020, toàn tỉnh huy động hàng nghìn tỷ đồng để đầu tư hạ tầng, hỗ trợ sinh kế và bảo tồn văn hóa.
Đặc biệt, các chính sách không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ vật chất mà còn chú trọng nâng cao năng lực cho người dân. Nhiều lớp tập huấn về canh tác và chăn nuôi đã được tổ chức, cùng với dự án OCOP giúp biến sản vật địa phương thành hàng hóa xuất khẩu. Nhiều hộ gia đình đã vươn lên trở thành chủ trang trại nhỏ, với các sản phẩm cây hồi, cây quế, cây sở được xuất khẩu.
Du Lịch Cộng Đồng và Bảo Tồn Văn Hóa
Bên cạnh phát triển sản xuất, mô hình du lịch cộng đồng cũng đã mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân địa phương. Chị Sần Móc Lộc, người Sán Chỉ ở xã Hải Sơn, chia sẻ về công việc làm homestay của mình, thu hút khách du lịch và giới thiệu văn hóa truyền thống như hát Soóng Cọ. “Thu nhập tốt hơn, con cái có thêm điều kiện học hành”, chị nói, tự hào về việc góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc.
Đồng thời, Quảng Ninh cũng chú trọng giữ gìn bản sắc văn hóa. Các lễ hội của dân tộc như Soóng Cọ, hát Then, hát Sán Cố được tổ chức thường niên, thu hút sự quan tâm của du khách. Nghề dệt thổ cẩm, chế tác trang sức bạc cũng được duy trì và truyền dạy cho thế hệ trẻ. Nghệ nhân Ưu tú Lương Thiêm Phú, 84 tuổi, cho biết ông đã chứng kiến nhiều biến đổi trong cộng đồng nhưng vẫn hy vọng vào việc gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống.
Tương Lai Sáng Lạng
Cách đây 80 năm, từ một “vùng trũng” về hạ tầng, Quảng Ninh đã vươn lên thành một điểm sáng trong việc xây dựng nông thôn mới và bảo tồn văn hóa gắn với du lịch. Tỷ lệ hộ nghèo tại đây đã giảm nhanh chóng, 85% hộ dân sử dụng nước sạch, và dự báo mức thu nhập bình quân của người dân sẽ đạt 83,79 triệu đồng vào năm 2024.
Tóm lại, miền núi Quảng Ninh đã trải qua một chặng đường dài đầy thử thách và quyết tâm, từ một vùng khó khăn trở thành một hình mẫu phát triển, không chỉ về kinh tế mà còn về bảo tồn văn hóa, tạo nền tảng cho những thành công trong tương lai.
